EΛΛΗΝΙΚΟN ΕΘΝΙΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΑΘΙΔΡΥΜΑ

SCHOPENHAUER. ΡΙΠΕΣ ΟΦΘΑΛΜΟΥ ΣΤΟΝ ΥΠΕΡΒΟΡΕΙΟ ΒΡΑΧΜΑΝΟ

     Oποιος μελετησει ενδελεχως και μακροχρονιως το βασικο εργο του Σοπεναυερ..Die Welt als Wille und Vorstellung..Ο κοσμος ως βουλησις και ως παραστασις..εχει τρεις επιλογες.Αλλη επιλογη  ειναι αδιανοητη.Η,να λουσθει απο τον οργιαστικο καταρρακτη του ηρωικου,πεσιμιστικου ρεαλισμου,η,να αρχισει να περπαταει με τα τεσσερα,η,να φυτεψει μια σφαιρα στο κεφαλι του.Κατα φυσικην οικονομιαν.Εγω ακομα,δυστυχως, αμφιταλαντευομαι.Ο χρονος θα δειξει,αυτος ο αδεκαστος Κριτης.

.

     Ο βαρυθυμος,σκοτεινος γερμανος φιλοσοφος,στα μεσα του δεκατου ενατου αιωνος,εισηγαγε στο φασμα της ευρωπαικης φιλοσοφικης σκεψεως,σε μια εποχη που δεσποζαν οι θεωριες του Χεγκελ,του Καντ,του Γκαιτε,τα εναυσαματα της βουδιστικης κοσμοθεωριας,ως αφοπλιστικης,εναλλακτικης απαντησεως στην φρουδα  αισιοδοξια του ορθολογισμου,στην αθεροβασια του ρομαντισμου και στην γοητευτικη ακαμψια του κλασικισμου..

.

     Ο Σοπεναυερ ηταν γιος ενος πλουσιου μεγαλοαστου εμπορου απο το Danzig,ο οποιος αυτοκτονησε απο καταθλιψη και μιας συγγραφεως διανοουμενης, της Johana Schopenhauer ,αλεκτρου  φιλης του Γκαιτε. Η οικονομικη ανεση της οικογενειας του ,του επετρεψε στις αρχες του δεκατου ενατου αιωνος να αφοσιωθει σε φιλοσοφικες και ιατρικες σπουδες και να ταξιδεψει σε ολη την Ευρωπη.Εργαστηκε ως καθηγητης Φιλοσοφιας στο βασιλικο πανεπιστημιο του Βερολινου..

.

     Ομως η οικονομικη οικογενειακη του κληρονομια,ηταν το εχεγγυο της επιβιωσεως του και ασχοληθηκε με την αναδιφηση ξενων και αρχαιων γλωσσων και φιλοσοφικων συστηματων.Εξαιρετικα ιδιοτροπος και υποχονδριος αλλα και αυστηρως προσηλωμενος σε εναν ατεγκτο,ρυθμισμενο τροπο ζωης.Χαρακτηριστικο ειναι οτι ,για πολλες δεκαετιες επινε νερο,μονο απο το ιδιο ποτηρι,που κουβαλουσε ακομα και στις επισκεψεις του..

.

     Απο την εποχη της θρυλικης του αντιπαραθεσεως με τον Καντ,ο οποιος διατεινονταν οτι η λογικη ,ο ορθος λογος μπορει να συμβαλει στην βελτιωση της ανθρωπινης ιστοριας και να θεραπευσει την κοινωνικη κακοδαιμονια,δια της εξαπλωσεως του διαφωτισμου,ο Σοπεναυερ ερχεται σε επαφη με τα παλαιφατα γραπτα της βεδικης,μυστικιστικης σοφιας αλλα κυριως με την βουδιστικη θεαση.Απο αυτην την εμβριθη εντρυφηση του  στον πνευματικον κοσμο του βουδισμου,βρισκει επιχειρηματα και αντιληψεις,οι οποιες θα κονταροχτυπηθουν με τους αποστολους, ιδεαλιστες του ευρωπαικου διαφωτισμου..

.

     Αν ο Βουδας ανακαλυψε την ατραπο των αρνησικοσμων αληθειων του,κατοπιν της παρατηρησεως στον δρομο του αρρωστου,του σακατη και του πεθαμενου,ο Σοπεναυερ θα εχει την ισχυρη εμπειρια της ζωης του,συναναστρεφομενος τους ψυχοπαθεις και τους φρενοβλαβεις μιας ψυχιατρικης κλινικης του Βερολινου,στην οποια συχναζε για ερευνητικους λογους,μελετωντας την συμπεριφορα των ασθενων ,παρακολουθωντας το απιστευτο δραμα τους..ενα κομματι της διχασμενης ψυχης του ανθρωπου.

.

      Η πεμπτουσια του κοσμοειδωλου αλλα και της ερμηνειας της ζωης για τον Σοπεναυερ ειναι η Βουλησις.Μια ακατασιγαστη,βασανιστικη ορμη η οποια εκδηλωνεται στα πλασματα,με την μορφη των ενστικτων και των επιθυμιων.Μια αδιστακτη αδιορατη γροθια,που σφιγγει μεσα της το βιοτικο νοημα και τα ενσαρκα παραγωγα του,με μοναδικο σκοπο να τα συνθλιψει.Απο την σκια της δεν ξεφευγει ο ανθρωπος,στον οποιο αυτη η τυφλη και αδηριτη ασκοπη αναγκαιοτητα,λαμβανει την τραγικοτερη  διασταση της..

.

      Το ανθρωπινον ζωον,εχοντας συνειδηση της αμετακλητου,ανουσιας ριψεως του..sinnlose Geworfenheit.. σε αυτην την γη,την αποικια των κολασμενων..Strafkolonie..διαθετει το αχαρο προνομιο της επιγνωσεως της ανελπιδης εκτισεως της ισοβιου ποινης του.Για αυτο ειναι μαρτυρικο.To αποφυλακιστηριο του ειναι ο θανατος.Και η αιωνια ελευθερια του ειναι η αποτροπη της επανενσαρκωσεως του...

.

      Αναμεσα σε εκατομμυρια αστρα ,σε ενα απερνατο συμπαν,αυτος ο πλανητης ειναι η παγερη ερημος της αποτροπιαστικης μοναξιας του ανθρωπου.Ο οποιος γεννιεται,βασανιζεται,δοκιμαζει την δυστυχια,τις ασθενειες,την αθλιοτητα και τελικως γινεται μια ανικανη, σαρκινη γερασμενη σαβουρα..και ενα ωραιο πρωινο μετατρεπεται σε τροφη για τα σκουληκια.Και ολη αυτην την φρικτη του πορεια, την οφειλει στην ορμεφυτη εφεση της Βουλησεως,αυτης της ασπλαχνου κοσμικης δυναμεως,η οποια ,χρησιμοποιωντας τους γεννητορες του,τους επιστρατευσε στην απαισια αποστολη τους..να αναπαραξουν την ελεεινη τους φυτρα..

.

      Η γενεσις των πλασματων ειναι ενα εισητηριο του πεπρωμενου ,για να εισελθουν ακουσιως στο αεναως επαναλαμβανομενο γιηνο θεατρο του παραλογου.Μια βαρια καταδικη για ενα εγκλημα που ποτε δεν διεπραξαν.Μια καταρα του μηδενος στο τιποτα.Η Βουλησις και κυριως η επιθυμια του ζην και της αναπαραγωγης του,ειναι ο ξεκοιλιαστικος αιμοβορος τροχος,στις αιχμες του οποιου βυθιζονται και κονιορτοποιουνται οι παντες και τα παντα,για παντα..

.

     Η σεξουαλικοτητα ειναι μια εξυπνη και δολιως παρελκυστικη παγιδα της Βουλησεως,δια της οποιας παρασυρει τα οντα στον φρικτο εγκλωβισμο τους ,στην μηχανη της ανατροφοδοτησεως θλιβερων κρεατων,τα οποια αλωνονται και πολτοποιουνται..εφοσον προηγουμενως ανακυκλωθουν στον κοσμικο Σκουπιδοτενεκε...Ο ανδρας υπερβαινει την γυναικα,δια της καταργησεως της σεξουαλικοτητος.Δηλαδη δια της εξαλειψεως του Τιποτα,προσπαθει να γινει Κατι..

.

     Υπαρχει τελικη λυτρωσις;;Ο Σοπεναυερ,βαθυτατα επηρεασμενος απο τον Βουδισμο,καταδεικνυει τον δρομο της συντριβης της θελησεως και των επιθυμιων αναπαραγωγης,την συνειδητη αχρηστευση τους.Το ιδιο πλασμα,φερεκαρπος αποτοκος της τυραννικης Βουλησεως, θα επανερχεται σε διαφορες μορφες..ερπετα,σαλιγκαρια,σαυρες,πιθηκοι,ανθρωποι,για αμετρητες φορες,μεχρις οτου καποια ευνοικη στιγμη,συναντησει αδοκητως την σωτηρια του..την μη γεννηση του.....

.

     Υπαρχει ειδικα για τον ανθρωπο,μια προσωρινη λυτρωσις;;Η Τεχνη.Ενα μεγιστο κατορθωμα παρηγοριας ,το οποιο με την μελωδια και την εικονα,απαλυνει τον κοσμικο πονο..Weltschmerz..Αλλα δεν θεραπευει οριστικα.Δια της Τεχνης ο ανθρωπος επινοησε ενα παυσιπονο και μια καταφυγη στην φαντασια του ιδανικου,για να αποδρασει ,για λιγο χρονο,απο την αβασταχτη οδυνη της υπαρξιακης του αθλιοτητος..αλλα για να επιστρεψει πιο δυστυχης στην καθημερινη ωμοτητα του Γιγνεσθαι..

.

     Οι ιδεες αυτες επεδρασαν και στον κορυφαιο μουσουργο Ριχαρδο Βαγκνερ,ο οποιος δια της μουσικης πολιτιστικης επαναστασεως του,προσεπαθησε να μετατρεψει την Οπερα,σε ενα απαυγασμα θεατρου και μελωδικης πανδαισιας εφοδου σε εναν ονειρωδη και μυθικο ουρανο,οπου ο θεατης--μυστης,τυλιγμενος στα φτερα του θρυλου, μπορει να ξεχασει,για ελαχιστες ωρες, την υποστασιακη του ματαιοτητα...

.

     Για τον Σοπεναυερ,γνωσιολογικως ,μονον οι αισθησεις μπορουν οχι μονον να ερθουν σε επαφη με το περιβαλλον,αλλα και να το κατασκευασουν.Οι οφθαλμοι βλεπουν τον Ηλιο,αλλα και τον δημιουργουν..Διχως τα ματια,δεν υπαρχει ο Ηλιος.Αρα ο κοσμος δεν ειναι αποκλειστικα Βουλησις αλλα και μια παραστασις.Μια εικονα στο μυαλο των οντων.Μια αυταπατη των εγκεφαλικων τους οργανων και μια ψευδαισθηση των αισθητηριακων τους ανταπτορων,μια φενακη ,μια φρουδα ανταυγεια,μια fata morgana..η οποια θα σβυσει γαληνια,οταν απενεργοποιηθουν....

.

     Το συμπαν δεν ειναι πλαστουργημα ενος αγαθου θεου,αλλα ενα παραξενο.. καπριτσιο,μιας φοβερης και καταλυτικης,αλογης ισχυος.Της Βουλησεως.Επομενως δεν υπαρχει ενας κωδιξ ηθικης ,γεγραμμενης απο τον φαντασμα του θεου.Η ευγενεστερα πτυχη της λεγομενης ηθικης καταξιωσεως ενος ανωτερου ανθρωπου,ενωπιον αυτης της συγκλονιστικης καταφθορας και του στοβου της υπαρκτικης εξαχρειωσεως των δυστυχων θυματων της βουλησεως ,των επιθυμιων ,ειναι μονον η Συμπονοια..Mitleid..Οικτος για εναν κοσμο,που γεννιεται στο αιμα και καταληγει στον βοθρο ενος ταφου..

.

     Για την φιλοσοφια της ιστοριας ,ο γερμανος στοχαστης,πιστευε,και δεν ειχε αδικο,οτι υπαρχει εξελιξις αλλα οχι προοδος.Η βελτιωσις του ανθρωπου δεν ειναι εφικτη,διοτι αιωνιως θα επαναλαμβανεται  η συμπεριφορα του..πολεμοι,απατες,σφαγες..η οποια ειναι αρρηκτως συναπτομενη με την βιολογικη του συγκροτηση,την οποια αλλωστε μοιραζεται με τα υπολοιπα ζωα.Και ασφαλως πισω αλλα και μπροστα απο την ιστορια,παραμενουν τα αμετατρεπτα ενστικτα της τυφλης οντολογικης Βουλησεως για επιβιωση,αναπαραγωγη και κυριαρχια..

.

     Και σε αυτο το σημειο,βλεπουμε και την σκεψη του Νιτσε να συντονιζεται,αλλα με την δικη της προσθηκη,συμφωνα με την οποια,τα βασικα ενστικτα θα πρεπει να προσανατολιστουν στην αποκαθαρση του ανθρωπινου κτηνους,στην απαλειψη των μειωτικων εκδηλωτικων τους μορφων στην αναπαραγωγη των καχεκτικων και ελαττωματικων πλασματων,προετοιμαζοντας επιλεκτικως την ελευση του εξευγενισμενου τυπου του Υπερανθρωπου...Και εδω βρισκεται η τραγικως μοναδικη ευκαιρια. Απο την τυφλη αναγκαιοτητα της Βουλησεως,να σμιλευθει η ηρωικη καταφασις της εντολης της πλαστουργησεως μιας υπεροχοτερης ρατσας.

.

     Ο φρικτος και για αυτο, συναρπαστικος κοσμος της Βουλησεως,οπως τον περιγραφει με τρομακτικα απλο τροπο,και οπως τον ερμηνευει ο Σοπεναυερ,ειναι ενα ψυχρο πεδιο προβολης των ενστικτων και των ορμεφυτων των πλασματων.Του κεντρικου γενετικου πυρηνος της Ζωης.Ο Ανθρωπος,ως ενας κρικος της αλυσιδος της βιολογικης εξελιξεως,επιχειρησε συχνακις να τον δαμασει και να τον ξεπερασει.Δεν μπορεσε.Τον ανακαλυπτει συνεχως..Παρατηρει τους φυσικους νομους και δημιουργει την επιστημη.Κατασκευαζει την λογικη επεξεργασια τους..Απογοητευεται..πλαθει θεους και θρησκειες ,για να εξευμενισει το εσωτερικο του κτηνος..

.

     Χτιζει μεγαλεπηβουλους πολιτισμους.Εφτασε στο διαστημα.Αποτολμα να λυσει το μυστηριο της υπαρξεως,εισχωρωντας στην γενετικη ουσια του DNA..Επαιρεται για την τεχνολογικη του προοδο..που συνηθως την χρησιμοποιει για την αυτοκαταστροφη του.Ομως ουδεποτε θα παψει να σερνει μεσα του,βαθεια του,αξεριζωτα και ετοιμα να χυμηξουν για να κατασπαραξουν τον ιδιο,αλλα και ολα τα εφημερα δημιουργηματα του..τα Ενστικτα..Και σε αυτην την μοιρασια της  αμειλικτης προικας της Φυσεως,δεν διαφερει και σημερα,απο τους μακρινους τετραποδους προγονους, του χθες...

.

     Και οταν ξεσπα μια βροντολαλη καταιγιδα,και οι κρουνωδεις σταλαγματιες της ,αφυπνιζουν μεσα του ,το φοβισμενο και ανασφαλες ζωακι,που περιφερεται γυμνο στο σκοτεινο δασος ,η οταν ακουσει την μεθυστικη Ηχω ενος εμβατηριου,ξεσκιζει αποτομα, την επιδερμικη κρουστα της..λογικης και ορμαει στην μαχη,σαν πολεμικο αγριμι..Τοτε, το σκοτεινο βλεμμα του υπερβορειου Βραχμανου,χαμογελα..και μας υπενθυμιζει οτι ο δικος του Κοσμος της Βουλησεως και των Ενστικτων,δεν ειναι αλλος,απο τον δικο μας...απο αυτον της ωμης και αθανατου Φυσεως,της δημιουργιας και της καταστροφης.

.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΛΑΓΟΣ